Ông Lenin ở nước Nga

Ông Lenin ở nước Nga

Nguyễn Hùng

Hồi học phổ thông tôi đọc đi đọc lại những câu thơ 'Ông Lenin ở nước Nga - Mà sao em thấy rất là Việt Nam'.

Vào đại học tôi học tiếng Nga, tên có trong danh sách để chuẩn bị đi Liên Xô thì Liên Xô đổ.

Thế rồi tình cờ hơn một năm trở lại đây tôi có dịp cưỡi ngựa xem hoa ở nước Nga khá nhiều lần.

Tôi ra Quảng trường Đỏ chụp lăng Lenin (có bạn Việt Nam gọi ông là Lê Văn Nin) nhưng không vào.

Tôi tới công viên ở gần ga tàu điện ngầm 1905 và thấy ngạc nhiên khi người ta lại vừa dựng tượng Lenin (ảnh trên).

Con cháu của ông Lenin bây giờ rất giàu. Đường phố Moscow rất nhiều xe xịn. Những khu mua sắm của họ thật hoành tráng.

Nhưng nếu hỏi tôi ấn tượng nhất về điểm gì ở nước Nga thì đó là hệ thống tàu điện ngầm lộng lẫy và những nghệ sỹ đường phố rất tài ba ở bên ngoài các ga tàu điện ngầm.

Và dĩ nhiên là cả món giò Nga và cọng tỏi muối.

'Tiền trao cháo múc'

Trong những chuyến thăm Nga tôi đã nghe kể về sự thay đổi của người Nga đối với người Việt Nam kể từ khi Liên Xô sụp đổ.

Người Việt bị ghét ra mặt suốt vài năm sau đó mà rõ nhất là thái độ của hải quan Nga đối với hành khách Việt tại sân bay Sheremetevo.

Mà nhiều người Việt cũng chẳng yêu gì người Nga.

Họ bảo người Nga lười, chẳng chịu làm gì, cái gì cũng đi nhập về, từ quả táo tới chiếc xe Jeep.

Họ cũng bảo người Nga chỉ có tiền. Để mua hộ khẩu - 700-800 đô la Mỹ, mua quốc tịch Nga - vài ngàn đô la, nhưng phải chịu khó đi tỉnh xa chứ ở Moscow hơi khó.

Số người Việt sống không giấy tờ ở Nga hay với giấy tờ có được theo kiểu 'tiền trao cháo múc' khá nhiều.

Chính xác bao nhiêu thì sứ quán Việt Nam cũng không biết mà chính quyền Nga cũng không.

Anh bạn tôi bảo chỉ biết rằng một tuần có mấy chuyến bay về Việt Nam thì chuyến nào cũng đầy ắp.

Chính tôi đã chứng kiến cảnh người quản lý của hàng không Việt Nam khổ sở xin lỗi gần một chục khách hàng ở sân bay Domodedovo.

Không hiểu Vietnam Airlines và các đại lý làm ăn thế nào nhưng khách có vé trên tay mà máy bay đã ... hết chỗ.

Mấy anh lao động về nước theo diện trục xuất nghe nói đến khoản đền bù 300 đô la là mừng ngay nhưng nhiều người mặt buồn rười rượi.

Nhưng lỡ máy bay ở Moscow cũng chưa phải là điều khiến nhiều người Việt lo âu.

Khi tôi tới Nga hồi đầu tháng Tám, rất nhiều người đang hoang mang vì chợ Vòm đóng cửa.

Có người nói 90% người Việt ở Moscow sống nhờ vào chợ Vòm. Anh cũng nói bây giờ ai cũng cảm thấy bất an.

''Ngày trước huy động 100.000 đô trong ngày là chuyện thường, bây giờ xoay vài chục ngàn cũng khó.

''Không ai biết ngày mai ra sao nên họ muốn chờ thời.''

'Vodka'

Trong các đợt tới thăm nước Nga, tôi cũng có những dịp tới thăm một số người Nga đích thực.

 

Họ sống trong căn hộ xây từ cách đây đến ngót trăm năm, trần cao vời vợi nhưng tường đã tróc hết, những ống nước rỉ đen ngòm.

Anh bạn tôi ra ngoài đường là nghệ sỹ trông rất bóng bẩy, về nhà ở một căn phòng đến giường cũng chẳng có.

Tối đến anh ngủ trên chiếc sofa không có cả những tấm đệm lót. Nhưng vodka thì luôn sẵn.

Kiếm được bao nhiêu tiền anh quy hết ra 'chén' và 'cốc'.

Sống cùng nhà với anh là một cựu Đại úy tàu ngầm mà món chính hàng ngày bây giờ cũng là vodka.

Được cái cả anh và bác Đại úy đều rất quý tôi. Có hôm cựu Đại úy mang ra tặng tôi bốn quả táo.

Rất tiếc ba quả đã sâu, chỉ còn một quả ăn được một nửa. Lương hưu của ông chỉ đủ mua các loại rau quả rẻ tiền.

Tôi chưa có dịp hỏi chuyện những người Nga xem họ nghĩ thế nào về người Việt. Có lẽ họ sẽ chẳng nói trắng ra vì dù sao tôi cũng là người Việt Nam.

Nhưng người Việt Nam thì bảo 'người Việt mình làm hỏng người Nga'. Ý họ bảo người Việt cái gì cũng đi cửa sau, cái gì cũng 'đầu tiên tiền đâu' nên khiến người Nga tham nhũng.

Nói thế thì cũng chưa hẳn đã hợp lý. Ở Anh cũng có tới vài chục ngàn người Việt, ở Pháp có vài trăm ngàn người Việt còn ở Hoa Kỳ có tới hơn một triệu.

Nhưng không ai nói người Việt làm hỏng họ cả. Mà cũng chưa thấy ai làm thơ 'Ông Obama ở rất xa... cả.

---

Nguồn: http://www.bbc.co.uk/blogs/vietnamese/