Có một Hà Giang như thế....

THỔ CANH HỐC ĐÁ

Dongngan

Nguồn: facebook.dongngan-doduc

Kichbu posted on 13.05.2013 

 

cày trong đá- anh doduc 

Khi đi vẽ nhiều ngày trên Cao nguyên đá tôi thấy trong bãi đá mênh mông, có những cụm vài ba cây ngô phất phơ mọc  như là hạt giống rơi vãi mọc  lên.Nhưng không phải! Tất cả đều là được gieo trồng cả.

Quan sát kĩ trên một khóm ngô thấy thân cây ngô thu được bắp. dưới gốc có cây đậu tương lá xòa kín  gốc , lại một gốc đậu đỏ leo bám vào thân ngô cho hạt. Chưa kể xen qua các kẽ đá có dây bí hoặc gốc dưa bò lan man, những trái nhỏ lăn lóc…

 

Sắp vào vụ gieo trồng

 

Cuối vụ vào đông- doduc

Ông Chu Thái Sơn một người nghiên cứu lâu năm về dân tộc học  cung cấp cho tôi một  khái niệm về canh tác vùng đất này, gọi là“thổ canh hốc đá”. Người ta trồng như vậy để không may vào năm thời tiết không thuận, mất cái nọ thì còn có cái kia,không bị đẩy vào chân tường đói khát. Nghĩa là vùng đất canh tác khó khăn bậc nhất người ta vẫn chủ động khai thác và biết như thế nào để tồn tại một cách cơ bản nhất.

Đó chính là một mô phỏng về sản phẩm rừng, bắt chước đời sống rừng, khai thác hai ba tầng thiên nhiên. Chỗ nhiều đất có thể trồng khoai sắn lấy củ, ít đất hơn thì gốc dưa gốc bí , khóm đậu tương, hạt đỗ cô ve, đỗ đỏ…vừa là tạo độ che phủ mát đất, vừa là tận dụng đất.

 

sống vẫn vui- doduc

 

đơn côi nhưng không đơn độc- doduc

Nên chuyện mấy ông cán bộ lãnh đạo  đi đâu cũng nói như cha mẹ  người ta rằng: “Trồng cây gì/ nuôi con gì” với ý muốn muốn ban phát cách làm mới thì qủa thật quá hoang đường!

Vâng, nếu không có kế sách gì hay hơn để tìm hướng khai thác thì lối canh tác nguyên thủy đó cho đến bây giờ vẫn là tối ưu với người dân trên đá. Họ cũng chẳng phải đòi hỏi gì cao xa hơn khi đất  chỉ có hạn  dành cho họ đủ bảo đảm lương thực ở mức tối thiểu nếu họ đã vắt sức ra.

Đó cũng là cách ứng xử với thiên nhiên cực kì thông minh mà người đồng bằng không dễ  mà theo được.

Hiểu như thế thì thấy là đất ta không thiếu, mà chỉ thiếu những cái đầu khoa học chăm chỉ.

Chỉ có cách xem người dân bao đời làm gì trên đất mà tồn tại thì sẽ tìm ra hướng đi cho đất trong thời kì phát triển mới.

 

Nắng chiều- doduc
-------