Regean: những bài học quan hệ với Nga

Рейган: уроки отношений с Россией

Patrick Buchanan

Kichbu theo: inosmi.ru

Ngày 25 Tháng Ba năm 1985, tổng thống Reagan tổ chức một cuộc họp tại văn phòng, khi thư ký báo chí của ông Larry Speakes tiến đến gặp tôi – lúc đó tôi là giám đốc cục quan hệ công chúng - với một câu hỏi làm ông ấy bất an. Vào thời điểm đó, Nhà Trắng chuẩn bị ra tuyên bố liên quan đến việc sát hại thiếu tá Arthur Nicholson, một sĩ quan Mỹ từng phục vụ ở Đông Đức. Một người lính Nga đã lạnh lùng bắn Nicholson. Speakes cho rằng cụm từ của tổng thống - "Hành động bạo lực này không thể biện minh được" - nghe có vẻ quá thiếu thuyết phục. Tôi đồng ý với ông ấy. Chúng tôi cắt cụm từ này của tổng thống. Khi ông đọc lại bài phát biểu của mình và ra lệnh giữ lại câu này mà không hề sửa đổi chút nào.

Điều gì khiến Reagan quyết định không thể hiện sự tức giận của ông và sự phẫn nộ của cả nước liên quan đến vụ giết người tàn bạo? Kể từ khi nhậm chức tổng thống, Reagan đã cố gắng lôi kéo các nhà lãnh đạo Xô Viết tiến hành đàm phán, tuy nhiên, như ông đã từng nói với tôi, "họ tiếp tục coi thường tôi”.

"Hai tuần trước đó, vào ngày 10 Tháng Ba năm 1985, Konstantin Chernenko qua đời, và người kế nhiệm của ông được đề cử là ủy viên Bộ chính trị trẻ nhất Mikhail Gorbachev. Cứ cho rằng Gorbachev không liên quan gì đến cái chết của thiếu tá Nicholson, và kỳ vọng tổ chức hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo mới của Liên Xô để xoa dịu phần nào sự căng thẳng của chiến tranh lạnh, Reagan quyết định không nói lên tất cả  những gì trong lòng mình.

Liên quan đến vấn đề này nảy sinh câu hỏi, mà nhiều đảng viên Cộng hòa đặt ra cho bản thân mình: Reagan có thể làm gì - ở Syria, Crym, Ucraina? Ai là người đa phần sẽ theo đuổi các truyền thống của Reagan, một chuẩn mực vàng của đảng viên Cộng hòa - thượng nghị sĩ Rand Paul, hoặc Ted Cruz, hay thống đốc Jeb Bush, hoặc là Chris Christie? Chúng ta không thể biết Reagan có thể sẽ làm gì, bởi vì chúng ta đang sống trong thế giới sau khi chiến tranh lạnh đã kết thúc. Tuy nhiên, chúng ta biết rất rõ rằng Reagan có thể sẽ làm gì. Trong cuộc chiến vì kênh đào Panama, Reagan phản đối Bill Buckley và đa số các thành viên phong trào và đảng của ông. " Chúng ta đã mua nó, vì chúng ta trả tiền, nó là của chúng ta , và chúng ta phải bảo vệ nó", - ông nổi nóng.

Thượng viện đã đồng ý với Jimmy Carter và bỏ phiếu ủng hộ chuyển giao kênh đào cho nhà độc tài của Panama. Giải an ủi của Reagan như thế nào? Chức vụ tổng thống. Reagan nhậm chức và gọi Việt Nam là "sự nghiệp cao cả” và quyết định khôi phục lại sức mạnh và tinh thần chiến đấu của quân đội Mỹ - và đạt được kết quả xuất sắc. Ngân sách quốc phòng của ông đã làm suy yếu Liên Xô, một đất nước đơn giản không thể cạnh tranh được với Mỹ hưng thịnh trong thời đại Reagan, suy yếu. Một lần cố vấn thứ nhất của Reagan về an ninh quốc gia, Dick Allen hỏi ông chiến lược của chúng ta như thế nào. Reagan nói: " Chúng ta đang chiến thắng, họ đang thua". Reagan nhìn thấy rõ ràng thành phần đạo đức của cuộc đấu tranh ý thức hệ giữa chủ nghĩa cộng sản và tự do. Ông gọi là khối Xô Viết là "đế chế của cái ác".

Trong khi đó, ông không bao giờ đe dọa can thiệp quân sự ở Đông Âu như ngày nay một số đảng viên Cộng hòa hiếu chiến đang làm điều này. Reagan sẽ không bao giờ tung ra các mối đe dọa rỗng tuếch liên quan đến tình hình ở Crym và Ucraina.

Khi chế độ của tướng Jaruzelski nghiền nát "Phong trào Đoàn kết" theo lệnh của Moscow, Reagan đã từ chối yêu cầu Warsaw thanh toán các khoản nợ. Nhưng đồng thời, ông đã từ chối tạo điều kiện cho Moscow tiếp cận các công nghệ cần thiết để xây dựng đường ống dẫn khí đốt "Yamal- châuÂu". Xét đến sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt của Nga hiện nay, đây là một quyết định vô cùng khôn ngoan. Khi Liên Xô bố trí các tên lửa tầm trung với ba đầu đạn hạt nhân SS-20 trên lãnh thổ Đông Âu, Reagan đã đáp lại bằng cách bố trí các tên lửa hạt nhân đạn đạo "Pershing-2" và tên lửa hành trình ở Tây Âu. Và chỉ khi Gorbachev đồng ý loại bỏ tất cả các tên lửa SS-20 ra khỏi Đông Âu, Reagan mới đồng ý để loại bỏ tên lửa Mỹ ra khỏi phương Tây. Khi Gaddafi gây vụ nổ tại một sàn nhảy ở Berlin, nơi có rất nhiều lính Mỹ để toan tính trả thù cho hai máy bay của Libya bị Hạm đội 6 của Mỹ bắn rơi, Reagan đã ra lệnh tiến hành một cuộc đột kích vào Libya bằng các máy bay ném bom F-111, kết quả ngay cả Gaddafi cũng suýt chết. Ronald Reagan đã tin tưởng một cách chân thành về sự cần thiết phải phản ứng tương xứng.

Ông căm ghét vũ khí hạt nhân, "những thứ khủng khiếp", như chính ông đã nói, và tin vào ý tưởng phòng thủ tên lửa. Và mặc dù ông đã sẵn sàng từ bỏ các tên lửa tấn công khi Gorbachev tại Reykjavik yêu cầu ông xem xét lại chương trình Sáng kiến phòng thủ ​​chiến lược, Reagan đã đứng dậy và bỏ ra ngoài. Reagan có thể sẽ không can thiệp vào công việc của Syria? Tôi khá tin rằng không. Vào ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông thú nhận với các trợ lý của ông rằng sai lầm tồi tệ nhất của ông là đưa thủy quân lục chiến Mỹ vào Leban, nơi trong một vụ oanh kích vào các doanh trại Beirut đã làm 241 người Mỹ tử nạn.

 

Reagan cũng không bao giờ có những vấn đề nghiêm trọng trong giao tiếp với các chế độ đáng bị chê trách, trong khi họ đang theo Mỹ về các vấn đề liên quan đến tương lai của nhân loại. Ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ tổng thống của Reagan là cuộc đối đầu giữa Đông và Tây, và chính vì lý do này, ông phủ quyết các biện pháp trừng phạt đối với Nam Phi. Cho dù nó có những tội lỗi thế nào đi nữa, Pretoria đã đứng về phía chúng ta trong vấn đề quan trọng nhất. Nhưng  mặc dù ngay cả khi Reagan không có ý định về  quân sự thách thức Moscow ở Trung Âu, ông đã cung cấp vũ khí cho du kích chống cộng và các chiến sĩ đấu tranh vì tự do ở Afghanistan, Angola và Nicaragua, để dần dần tiêu diệt đế quốc Liên Xô ở ngoại vi của nó và buộc nó phải trả cái giá mà chúng ta đã trả  tại Việt Nam.

Reagan là một người chống cộng sản đến tận xương tận tủy, ông đã chiến đấu với những người cộng sản tại Guild các nghệ sĩ điện ảnh năm 1940. Nhưng ông không bao giờ  tuyên truyền các quan điểm chống Nga, bởi vì  luôn muốn giữ cho các kênh được mở. Kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của ông đúng như ông đã hy vọng nhìn thấy nó: trên Quảng trường Đỏ ông đã được hân hoan chào đón khi ông cùng đi với Mikhail Gorbachev.

Ronald Reagan không bao giờ muốn trở thành một tổng thống chiến tranh, vì vậy dưới thời Reagan không có các cuộc chiến tranh. Không một cuộc chiến tranh nào. Gipper không phải là một tân bảo thủ.

* Patrick Buchanan — tác giả của cuốn Suicide of a Superpower: Will America Survive to 2025? («Tự sát của siêu cường: liệu Mỹ có sống được đến năm 2025»)

Bản gốc: Reagan’s Lessons for Dealing with Russia
-----