Bloomberg: cải cách Viện Hàn lâm khoa học Nga đặt các nhà khoa học trước sự lựa chọn

Bloomberg: реформа РАН поставила многих ученых перед выбором

Kichbu theo: inotv.rt.com và newsland.com

Tổ chức lại Viện Hàn lâm khoa học Nga sẽ có những hậu quả nghiêm trọng đối với các nhà khoa học của các viện khoa học Nga cũng như đối với nề khoa học Nga nói chung, Bloomberg viết. Cơ quan liên bang của các tổ chức khoa học, hiện đang quản lý hơn 50 nghìn nhà khoa học Nga, không làm cho các nhà khoa học của minh tin tưởng.

Nhà hóa học 27 tuổi Julia Neljubina, người năm ngoái đã giành được học bổng chung của  công ty L'Oreal và UNESCO "Vì phụ nữ trong khoa học", lo lắng sự mất mát quyền sở hữu của Viện Hàn lâm khoa học đối với một loạt bất động sản sẽ ảnh gưởng đến căn hộ đã phân cho cô.

"Với mức lương của chúng tôi, chúng tôi không thể lấy thế chấp hoặc mua căn hộ. Các nhà khoa học trẻ có thể bị buộc phải lựa chọn giữa việc chấm dứt hoạt động khoa học và ở lại Moscow – hoặc rời bỏ Nga, nhưng vẫn sẽ  là nhà khoa học", - cô nói.

Cải cách Viện Hàn lâm khoa học của Putin chỉ có thể làm trầm trọng thêm "nạn chảy máu chất xám", bởi vì tình hình mà hiện các học giả Nga ngày nay  đang lâm phải, không thể nào so sánh với thời kỳ Xô Viết,  Bloomberg cho hay.

Roald Sagdeev, thời trước là giám đốc của Viện Nghiên cứu Vũ trụ của Liên Xô và là cố vấn khoa học của Mikhail Gorbachev, còn bây giờ - giáo sư của Đại học Maryland, di cư hơn 20 năm trước. Sagdeev cho rằng cải cách mới sẽ đặt các viện nghiên cứu của Nga vào tình thế còn phức tạp hơn nhiều so với trước đây, bắt  khoa học lệ thuộc vào "những người được bổ nhiệm và dân nghiệp dư". Theo lời ông, vị thế xã hội của các nhà khoa học tại Moscow - "thấp hơn nhiều so thậm chí  lái xe taxi hoặc người làm vệ sinh, nếu nhìn vào tiền lương. Đặc biệt liên quan đến các nhà khoa học trẻ".

Ở phương Tây, các nhà khoa học Nga có cơ hội để theo đuổi sự nghiệp khoa học. Nghiên cứu sinh tại Đại học Florida và là cộng tác viên của dự án thí điểm của Hội đồng nghiên cứu hạt nhân châu Âu "The Large Hadron Collider" Anna Kropivnitskaya kiếm được gấp mười lần so với cô đã kiếm được, khi còn là nhà nghiên cứu khoa học của Viện Vật lý lý thuyết và thực nghiệm. Lựa chọn giữa tổ quốc và khoa học, như vậy -  tình thế khó xử hoàn toàn cấp bách đối với các nhà khoa học Nga, Bloomberg nhấn mạnh.

Theo cựu bộ trưởng khoa học và giáo dục, còn bây giờ là cố vấn cho Vladimir Putin, Andrei Fursenko xác nhận, cuộc cải cách có tính chất chiến lược và là cần thiết để hiện thực hóa tiềm năng trong lĩnh vực khoa học Nga. Bản thân Viện Hàn lâm khoa học, mặc cho những nỗ lực của chính phủ hợp tác với Viện trong giai đoạn soạn thảo cải cách, đã không thể hiện sự sẵn sàng thay đổi phù hợp với thời đại và những ưu tiên mới của Nga,  Bloomberg dẫn lời của Fursenko.

Chuyên gia về lịch sử của nền giáo dục Nga tại Đại học Georgetown Harley Balser cho rằng cấu trúc Xô Viết khép kín đối với thế giới thông tin, nơi thậm chí không tiến hành các cuộc thi lấy học bổng, cần phải chuyển động để đáp ứng với những biến đổi. "Không một tổ chức hiện đại nào trong lĩnh vực khoa học, mà ở đó có hàng chục nghìn người đang làm việc mà lại tồn tại thiếu trách nhiệm báo cáo nghiêm túc đối với hoạt  động của họ", - ông nói.

Tuy nhiên, nhiều người gắn việc áp đặt cho Viện Hàn lâm Khoa học những cải cách triệt để mà không được bầu chọn vào hàng ngũ của mình nhà vật lý Mikhail Kovalchuk gần với tổng thống, đang giữ cả một loạt chức vụ hành chính trong lĩnh vực khoa học và giáo dục, Bloomberg viết.

Hơn nữa, nền khoa học Nga có đủ cả những khó khăn khách quan. Như nhà kinh tế Sergei Guriev, người có thái độ chỉ trích đối với chính sách của Putin, nhấn mạnh, nền kinh tế Nga không thúc đẩy được sự hình thành nhu cầu đổi mới. Trong điều kiện thống lĩnh của độc quyền nhà nước và thiếu cạnh tranh quốc tế, các nghiên cứu khoa học không nhận được kích thích cần thiết.

Sự phụ thuộc của Nga vào xuất khẩu năng lượng, theo đánh giá của Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu, đang tăng lên. Vào giữa những năm 90s, dầu và khí đốt chiếm gần một nửa giá trị xuất khẩu của đất nước, còn ngày nay – những 70 phần trăm, Bloomberg thông tin. Và các dự án tiến bộ và đổi mới như "Skolkovo" và sứ mệnh không gian phóng vệ tinh sao Hỏa "Phobos-Grunt" với những lời lẽ đao to búa lớn đang thất bại hoặc hoặc đang sa lầy trong các vụ thanh toán chính trị lẫn nhau.

Như vậy, mặc dù rằng sinh viên và nghiên cứ sinh vẫn như trước còn đầy nhiệt huyết cho khoa học và hài lòng với học vấn mà họ nhận được trong các trường đại học Nga, sự phát triển của các nghiên cứu khoa học ở Nga đang bị đe dọa.

"Tôi nhìn thấy vai trò của mình ở chỗ để làm tất cả mọi điều có thể để hạn chế thiệt hại gây ra cho nền khoa học Nga, - Bloomberg dẫn lời của chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học Nga Vladimir Fortov. - Chúng ta cần phải cứu những gì có thể cứu được ".

-----