Những dòng sông bùn đỏ

Багровые реки

Konstantin Benyumov

Nguồn: Lenta.Ru

 

Kichbu đôi lời: Cách đây đúng hai năm, đất nước Hungary trải qua thảm họa môi trường. Cũng vào thời gian này, các tỉnh miền Trung Việt Nam bị lũ lụt nặng nề. Các trang mạng không ngừng đưa ra những cảnh báo về khai thác bauxite ở Tây Nguyên. Chuyện cũ xin nhắc lại.

Xem thêm: 

> Thư ngỏ gửi Lãnh đạo Đảng, Quốc hội - Nguyễn Trung

> Tai họa bùn đỏ ở Hungary: MỘT HỒI CHUÔNG CẢNH BÁO

> Người dân Hungary đòi đền bù vu tràn bùn đỏ

.

Miền Tây Hungary đã bị ngập tràn bởi những chất thải từ nhà máysản xuất aluminium

Sự cố tại nhà máy sản xuất oxite nhôm ở phía Tây Hungary đang đe dọa  biến chuyển thành một thảm họa môi trường sinh thái. Những chất thải độc hại theo đúng nghĩa đen của từ này đã tràn ngập các điểm dân cư vùng lân cận và đổ ra sông Markal và từ đó có thể vươn đến dòng sông Dunai. Theo đánh giá của các chuyên gia, để đấu tranh khắc phục những hậu quả của sự cố này có thể mất không chỉ một năm.

Nhà máy Ajka Timofoldgyar, nơi xảy ra sự cố, nằm ở thành phố Ajka, cách Budapest 160 km về phía Tây-Nam. Tổ hợp công trình này thuộc về công ty Magyar Aluminium - oxite nhôm lớn của Hungary, hoạt động tại Ajka, tinh luyện quặng aluminium.

Hiện chưa thể biết được nguyên nhân dẫn đến sự cố này. Biết rằng tối ngày 4 tháng mười hồ chứa chất cặn màu đỏ đã bị vỡ - hóa chất này được tạo thành trong quá trình sản xuất aluminium và chứa một khối lượng đáng kể những kim loại nặng, trong đó có sắt (vì thế nó có màu đỏ). Chất cặn này cũng chứa chất kiềm và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với môi trường xung quanh và cơ thể con người – nó ăn mòn da.

Các chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất aluminium được bảo quản tại các hồ chứa đặc biệt ở nhiều nước – các thành phần mang trong mình chúng có thể vẫn còn nguyên giá trị sau khi tinh luyện. Hãng RIA Novosti đã dẫn ra những thông tin về hàng triệu tấn chất thải độc hại mà chúng đang được bảo quản tại các hồ chứa đặc biệt –  trong các hồ chứa cách ly một cách kỹ lưỡng và được thiết kế để các chất kiềm không thể thẩm thấu vào các mạch nước ngầm.

Theo các đánh giá của các phương tiện thông tin đại chúng Hungary, đã có gần một triệu mét khối các thải kim loại màu đỏ đã tràn ra  từ hồ chứa các chất thải độc hại. Các chất thải đã chảy tràn trên vùng lãnh thổ 40 km2, làm tràn ngập các ngôi nhà và đường phố của hai thành phố nhỏ nằm ở vùng kế cận của nhà máy. Tại một số điểm dân cư lớp bùn chất thải độc hại trên các đường phố đã ngập cao đến hai mét. Tổng cộng sự cố xảy ra đe dọa bảy điểm dân cư nằm ở phía Tây Hungary.

 

Khắc phục hậu quả tràn hóa chất. Photo (c)AFP

Cho đến tại thời điểm này được biết đã có bốn người thiệt mạng ở Ajka và các điểm dân cư lân cận. Theo một số thông tin, trong số các nạn nhân của sự cố có một em bé ba tháng tuổi (CNN đưa tin thậm chí có hai em bé bị tử vong ở độ tuổi từ 1 và 3). Cũng có thông tin rằng, trong số các nạn nhân có cả những người cứu hộ đang tìm kiếm những người mất tích – có bảy người như thế. Đoán rằng, tất cả những người thiệt mạng đã bị chôn vùi trong các dòng bùn đỏ.

Và còn gần 120 người bị thương. Chủ yếu do bỏng da vì các chất thải độc hại dính vào áo quần và đốt cháy da thịt.

Hàng chục người bị thương đã được kịp thời chuyển đến các bệnh viện ở những thành phố lớn của Hungary. Các phương tiện thông tin đại chúng dẫn lời của các bác sỹ địa phương, những người này nói rằng các vết bỏng do gây ra do tiếp xúc với các chất thải màu đỏ không thể liền da trong nhiều ngày, còn các vết thương mà chúng thoạt nhìn không đáng kể, nhưng trên thực tế có khả năng gây cho cơ thể con người tác hại nghiêm trọng.

Tại ba vùng phía Tây của Hungary đã ban bố tình trạng khẩn cấp. Theo các đánh giá của các quan chức, ở mức độ này hày khác sự cố vỡ nhà máy ở Ajka đe dọa tính mạng của 7 nghìn người.  Thông báo rằng, những người cứu hộ chỉ kịp sơ tán được gần 100 người từ các khu vực bị bùn đỏ tràn ngập. Còn 400 người từ các điểm dân cư mà các chất độc có thể lan đến đã được kịp thời sơ tán.

Tuy nhiên mối nguy hiểm trầm trọng liệu có thể còn đe dọa môi trường xung quanh  ít hơn hay không – theo đánh giá của các chuyên gia, để khôi phục lại đất đai bị nhiễm chất độc màu đỏ đòi hỏi phải mất nhiều năm. Ngoài ra, cũng đã có những thông tin cho rằng, từ dòng sông Markal phía Tây Hungary những chất thải độc hại có thể đổ vào sông Dunai, bởi vậy quy mô có thể của thảm họa rất khó đánh giá hết được.

Chiến dịch đặc biệt nhằm khắc phục các hậu họa của sự cố đang được tiếp tục vài ngày nay. Cảnh sát và quân đội, bao gồm cả binh chủng hóa chất đã được huy động tham gia vào chiến dịch này. Một phần đáng kể những cố gắng được nhằm ngăn chặn các chất độc hại lan rộng. Để thực hiện điều này người ta đổ axite và dòng sông Markal để trung hòa các chất kiềm chứa đựng trong các chất độc hại. Ngoài ra, theo như thông báo, hàng trăm tấn vôi/thạch cao được ném xuống sông – với sự tác động của nó hy vọng ngăn chặn các chất độc hại chảy xuôi theo dòng sông.

Bộ trưởng bảo vệ môi trương Hungary, ông Zoltan Illes đã gọi sự cố tại nhà máy ở Ajka là sự cố nghiêm trọng nhất dạng này trong suốt lịch sử đất nước. Trong khi đó các quan chức nói rằng họ hy vọng giải quyết được các hậu quả của sự cố bằng các lực lượng của riêng mình. Đồng thời cũng thông báo rằng cảnh sát đã tiến hành khám soát trong các văn phòng của nhà máy Ajka Timfoldgyar và lấy đi những tài liệu mà hy vọng qua đó sẽ phát hiện ra nguyên nhân của sự cố.